Gedragswetenschapper voor het gezinshuis

Lotte: "Meestal kom ik samen met een systeembehandelaar (voorheen: maatschappelijk werker) bij het gezin thuis. Samen verkennen we of we inderdaad met elkaar in zee gaan, want het is nogal een verandering in je leven. Wie ben jij? Wat drijft jou om gezinshuisouder te willen worden? En welke zorgkennis en zorgervaring heb je? We hebben ook graag inzicht in jouw krachten en kwetsbaarheden. In hoeverre kun je reflecteren op jezelf en op je eigen opvoedvragen?”

Lotte: "Als gezinshuisouder kun je voor uitdagende situaties komen te staan. Daarom is het zó belangrijk dat je als gezinshuis kunt terugvallen op je collega’s bij ’s Heeren Loo. Zoals de gedragswetenschapper. Die is behandelverantwoordelijk voor het gezinshuiskind en ondersteunt jullie waar nodig. “Als je een gezinshuiskind ziet opbloeien, dan is dat prachtig.”

Lotte houdt van haar werk als gedragswetenschapper. “Het is bijzonder dat ik een plek mag innemen in de persoonlijke ruimte van mensen. Ik ben ook enthousiast over het type zorg in een gezinshuis. Het kind mag voelen dat het erbij hoort en dat het mag zijn wie het is. We zien het helende effect van een goede plaatsing. Soms gaat het om kinderen uit een beschadigende thuissituatie die te maken hebben gehad met verwaarlozing en kindermishandeling. Ze hebben nooit kind kunnen zijn en nooit kunnen vertrouwen op de ouders. Als zo’n kind opbloeit, is dat prachtig.”

Helaas gaat het niet altijd zo voorspoedig. “Soms mislukt een plaatsing, ondanks de zorgvuldige screening en begeleiding. Bijvoorbeeld omdat het kind beschadigend of gevaarlijk gedrag blijft vertonen. Dan moeten we op zoek naar een andere plek. Dat is moeilijk voor alle betrokkenen, maar ook daarbij worden gezinshuisouders ondersteund door het team om hen heen.”

Als gezinshuisouder kun je heel erg geconfronteerd worden met je eigen levensgeschiedenis”, benadrukt Lotte. “Dat komt omdat je kwetsbare kinderen opneemt in je gezin. Het is daarom enorm helpend als je als gezinshuisouder in staat bent hierover na te denken en open staat voor hoe jouw eigen geschiedenis in verbinding kan komen te staan met de levensgeschiedenis van het geplaatste kind.

Word je inderdaad een gezinshuis, dan plaatsen we in de meeste gevallen eerst één kindje. Samen bekijken we of het kind past in jouw gezin. Aan wat voor gezinshuiskinderen willen en kunnen jullie wel of niet een plek bieden en waarom? Daarbij kijken we naar de eigenschappen van het te plaatsen kind, de specifieke context die dit kind nodig heeft, de begeleidingsstijl die het kind vraagt en jullie mogelijkheden. Ook kijken we naar de match tussen het te plaatsen kind en jullie eventuele eigen kinderen. Het is belangrijk dat zij hun plek behouden in het gezin.

Vaak wordt ervoor gekozen het kind stapsgewijs te laten wennen. Maar voor sommige kinderen is het beter, want duidelijker, dat ze in één keer worden geplaatst. Daarna volgt een periode van gewenning en een plekje verwerven in het gezin. Lotte: “Als gezinshuishouder kun je tegenkomen dat het eerst heel rooskleurig verloopt en je niets herkent van het probleemgedrag in het dossier. Dat kan komen omdat het kind zich in de nieuwe omgeving nog niet voldoende veilig voelt om zichzelf te laten zien. Gaandeweg kan het zich dan alsnog afzetten. 

Soms wil een kind een plaatsing bewust laten mislukken, bijvoorbeeld omdat het al op meerdere plekken heeft gewoond en het eraan gewend is te worden weggestuurd. Het is belangrijk om daar als gezinshuisouder in zekere zin op voorbereid te zijn en hiermee om te kunnen gaan, natuurlijk met hulp.”

Het ‘gewone’ leven in het gezinshuis is het belangrijkste ingrediënt voor de behandeling en de ontwikkeling van het kind. Is er meer ondersteuning nodig, dan zorgt de gedragswetenschapper daarvoor. Zoals psychodiagnostisch onderzoek voor het kunnen verklaren van gedrag. Of therapie voor het verminderen van bepaalde klachten, zoals angst, depressie en trauma.

Lotte: “Heeft het kind een concrete onderzoeksvraag of hulpvraag, dan verwijs ik direct door naar de polikliniek van Advisium. Dat doe ik in afstemming met kind, het systeem en de gezinshuisouders. Advisium is het expertisecentrum van ’s Heeren Loo. Hier werken zo’n 1.100 deskundigen, onder wie diagnostici en therapeuten: van systeemtherapeut tot muziektherapeut en van speltherapeut tot EMDR-therapeut. Ook werken er pedagogen, seksuologen en diëtisten. Voor een medische vraag kun je terecht bij de arts verstandelijk gehandicapten (AVG).” 

Draait het eenmaal in het gezinshuis, dan wordt het contact wat minder intensief. Om de paar weken overleg je als gezinshuisouder met de gedragswetenschapper en de systeembehandelaar over hoe het gaat met het kind.

In uitdagende situaties is de gedragswetenschapper er voor iedereen in het gezinshuis. Lotte: “Ik luisteren naar wat de situatie doet in het gezin, probeer te duiden wat er aan de hand is en geef handvatten. Daarbij houd ik goed in de gaten wat het gezinshuis aankan. Ook het gezinshuiskind en zijn of haar systeem spreek ik regelmatig om te horen hoe het gaat en of er misschien meer nodig is.”