“De uitdaging is om uit de jongens te halen wat er in zit”

“Ik heb na mijn opleiding tot meubelmaker 3 jaar bij een meubelzaak in Groningen gewerkt. Ik woonde in Assen en wilde graag dichterbij huis werken. Dus toen er een vacature voor activiteitenbegeleider bij de houtafdeling bij Van Boeijenoord in Assen was, heb ik gesolliciteerd. Ik was nog nooit in aanraking gekomen met iemand met een verstandelijke beperking, maar werd toch aangenomen.

Ik was onder de indruk van het machinepark op de houtafdeling. Daar werkten 12 cliënten in groepjes van 3: de ene client gaf materiaal aan, een ander werkte achter de machine en de derde stapelde de spullen op een pallet. We maakten van alles, van tafels en kasten tot kleinere items. Ik kreeg geen opleiding, dus ik moest zelf uitzoeken en uitproberen hoe ik met de jongens moest omgaan. Gewoon mezelf blijven en hen begeleiden met humor werkte het beste.

Omdat we na een aantal jaar niet langer met 2 begeleiders op de houtafdeling mochten werken, heb ik 5 jaar als vaste invalbegeleider gewerkt. Ik viel in op de technische afdeling, de metaalwerkplaats en de offset drukkerij. Terug op de houtafdeling was daar niets nieuws gebeurd. Cliënten deden al jaren hetzelfde. We waren totaal vastgeroest en alle uitdaging was weg. Ik had mijn les geleerd en ben meer energie gaan steken in de cliënten en beter gaan kijken welke ontwikkelingsmogelijkheden ze hadden.

Het was dus goed om een poosje op een andere plek te werken. Het motiveerde me om het werk aantrekkelijker te maken door meer variatie. Dat neem ik nog steeds mee. Aan stagiaires zeg ik ook altijd dat ik hoop dat ze me veel vragen gaan stellen. Dat houdt me scherp.

In 1998 werden grote locaties gespreid en na 19 jaar ging ik met 100 cliënten en medewerkers naar Opmaat in Bedum, dat later opging in ’s Heeren Loo. Van de 8 cliënten daar had een deel nog nooit een hamer vastgehouden. Een flinke uitdaging dus. We begonnen met het maken van simpele dingen, zoals vogelhuisjes en dienbladen. Na verloop van tijd maakten we ook allerlei meubels, ook voor externe partijen. Het was leuk om te zien dat de cliënten helemaal zelfstandig materiaal bij elkaar zochten en in elkaar zetten. Een van de jongens kwam op een motorbeurs een stelling tegen die hij zelf gemaakt had. Hij was natuurlijk beretrots.

In de loop der jaren heb ik veel kennis opgedaan. Bij Opmaat hadden we 3-4 dagen per jaar een studiedag, bijvoorbeeld over autisme, epilepsie, ADHD, medicijnen of de aanpak Samen Houvast. Daardoor kan ik me nu veel beter inleven in de persoon van de cliënt. Zo’n 5 jaar geleden moesten we allemaal mbo-3 hebben. Toen ben ik een jaar naar het ROC Noorderpoortcollege gegaan. Daar merkte ik hoeveel kennis ik al in mijn rugzak had. Ook kwam ik tot de conclusie dat ik het al die jaren redelijk goed gedaan had.

Het werken met mensen met een verstandelijke beperking blijft mooi: ze verschillen allemaal; in gedrag en in de ernst van hun beperking. De uitdaging is om uit die jongens te halen wat erin zit. De houtafdeling is slechts een middel om tot dat doel te komen. Vooral de zogenaamde moeilijke cliënten zijn me bijgebleven. Zo kwam een jongen stagelopen die iedereen tot wanhoop bracht omdat hij veel sloeg, schopte en dwars was. Nadat ik een keer heel duidelijk een grens had aangegeven door hem in de hoek te zetten, hadden we een klik. Blijkbaar wist hij nu wat hij aan mij had, hij had die duidelijkheid nodig. Daarna heeft hij geleerd dat als prikkels hem te veel worden, hij even kan afkoelen in het halletje en weer binnen mag komen als hij zich oké voelt. Dat werkte goed. Doordat zijn gedrag hem niet langer in de weg stond, kon hij zich goed ontwikkelen. Zijn moeder heeft me bij mijn afscheid daar nog voor bedankt.

Een andere cliënt die me bij blijft, was een grote man die eerst alleen maar wilde tekenen. Langzaamaan is hij begonnen met kaartjes over plantenstekers te doen, ondertussen babbelden we over vroeger en hadden veel onderbroekenlol. Daarna mocht hij ook eens een plank zagen. Na de corona-lockdowns kwam hij terug als een ander mens; goed verzorgd, leuk in de omgang en hij had overal zin in. Nu staat hij nu met een grote grijns achter de machine en is hij de beste van de werkplaats. Hij is trots op zichzelf. Het is echt een wereld van verschil. Het geeft me voldoening dat hij zo gegroeid is. Dat is waarvoor je het doet: hem een goed leven kunnen geven.”