“Het vak van arts voor verstandelijk gehandicapten heeft zich enorm ontwikkeld”
Talitha is ruim 15 jaar arts voor verstandelijk gehandicapten (arts VG). Dit jaar viert zij haar 12,5 jaar jubileum bij ’s Heeren Loo in Ermelo.
“Na de middelbare school heb ik 4 maanden vrijwilligerswerk gedaan bij ‘l Arche in Frankrijk, een ideële organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking. Daar heb ik mijn liefde voor mensen met een verstandelijke beperking opgedaan. Tijdens mijn studie geneeskunde ontmoette ik mijn man. Zijn zusje heeft een ernstige verstandelijke beperking. Zo kwam ik opnieuw in contact met deze doelgroep.
Na mijn studie ging ik op zoek naar een baan. Vacatures die gingen over multidisciplinair samenwerken en een kwetsbare doelgroep spraken mij het meest aan. Daarom ben ik in 1998 bij (Ipse) de Bruggen gaan werken, een organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking. In de jaren daarna heb ik bij verschillende organisaties gewerkt en heb ik de opleiding tot arts VG gedaan. Met onderbrekingen, want mijn man ging voor zijn werk langere periodes naar het buitenland. Het gezin ging dan mee. Uiteindelijk hebben we ons in Amersfoort gevestigd en ben ik bij ’s Heeren Loo gaan werken.
Mooi vak
Ik heb een mooi vak. In de eerste plaats door de doelgroep zelf en hun diversiteit. Ik ben vaak jarenlang aan hen verbonden en ben soms een vertrouwenspersoon voor de patiënt of zijn wettelijk vertegenwoordiger. Multidisciplinair werken trekt me. Je werkt samen met wettelijk vertegenwoordigers, met begeleiders en andere behandelaren. Je bent dus in een breed veld werkzaam. Daarnaast heb je veel uitdagingen, zoals de communicatie. En je bent aan het puzzelen over wat er aan de hand is. Het is niet zo klip en klaar als bij veel andere specialismen. Daarbij focus je vooral op de kwaliteit van leven van de cliënt.
In de loop der jaren heb ik me gespecialiseerd in mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) in combinatie met psychiatrie. En in crisiszorg. Dat trekt me omdat steeds meer bekend wordt dat veel mensen binnen de psychiatrie een LVB hebben. Zij hebben soms door overvraging een psychiatrisch beeld ontwikkeld. Als je die overvraging weghaalt, kan ook dat beeld verdwijnen. Of niet. Dat is de puzzel. Psychiatrische aandoeningen komen sowieso veel voor bij mensen met een verstandelijke beperking. Die herkennen is belangrijk, maar de verstandelijke beperking maakt het soms moeilijker.
Pas in 2001 startte de eerste opleiding voor arts VG. Ik hoor zelf bij de 2e lichting. Sindsdien heeft het vak een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Aanvankelijk waren we een soort huisarts voor mensen met een verstandelijke beperking. Nu zijn we echt een specialist en wordt naar ons verwezen als de complexiteit en kennis boven de kennis van de huisarts uitstijgt.
Je komt deze doelgroep altijd tegen
De laatste 8 jaar ben ik opleider van andere artsen in de VG. Inmiddels heb ik er 9 opgeleid. Ook werken hier altijd coassistenten. Hen laten we kennismaken met onze doelgroep en hun specifieke kanten. Dat gaat veel over communicatie, mensen op hun eigen niveau aanspreken, hen serieus nemen en een breed gebied eromheen. Ik zou willen dat alle artsen in opleiding een coschap in onze sector volgen, want welk specialisme je ook kiest, je komt deze doelgroep altijd tegen. Zij kunnen dezelfde ziekte krijgen als ieder ander. En als je de wereld van de VG al kent, dan hebben beide partijen daar profijt van.
Coassistenten komen zonder verwachtingen binnen, want ze weten er vaak weinig vanaf. Het is leuk om te zien dat ze enthousiast weggaan, omdat het een leuke doelgroep blijkt te zijn om mee te werken. Andersom houden zij mij scherp. Zij krijgen de nieuwste kennis mee op de universiteit. Dat is een mooie aanvulling op het lezen van vaktijdschriften en -literatuur.
Trots op de crisisunit
Ik ben trots op onze crisisunit. We helpen daar mensen met heel ingewikkelde problematiek. Dat doe ik zeker niet in mijn eentje, maar met een heel team. Er heerst een goede werksfeer. Bij de opzet van de huidige crisisunit hebben we veel geleerd van de fouten bij de vorige. Ik heb daarom veel meegedacht over wat nodig is om het goed van de grond te krijgen. Bijvoorbeeld een vaste wekelijkse overlegstructuur, waarin alle betrokkenen hun kant van de cliënt belichten. Zo kunnen we problemen tackelen voor ze zich voordoen en samen een mooie steunstructuur opzetten.
In de loop der jaren ben ik steeds meer in de rol van supervisor van andere artsen terechtgekomen. We werken nu ook met basisartsen - mede omdat er te weinig artsen VG zijn - en dat pakt heel goed uit. Daarnaast zie ik veel cliënten via de polikliniek die via de huisarts of een ander organisatie naar ons verwezen zijn. Ons specialisme wordt steeds bekender, we zijn als beroepsgroep dus goed bezig. Wel is het nodig dat er ook voldoende jonge artsen kiezen voor dit vak. Samen met de ervaringsdeskundigen vertellen we geneeskundestudenten over de VG-sector en hopen we ze zo te enthousiasmeren.
Grote waardering voor begeleiders
Ik zou mijn vak niet goed kunnen uitoefenen zonder de begeleiders op de groepen. Ik heb grote waardering voor hoe zij de dagelijkse zorg voor deze kwetsbare groep in de samenleving vormgeven. Daar zou de maatschappij meer waardering voor kunnen uiten. Alle behandelaren om de cliënt heen helpen wel, maar de begeleiders op de groep doen het uiteindelijk. Daarom gun ik elke cliënt met een verstandelijke beperking een stabiel team. Dan ben ik als arts wellicht een stuk minder nodig.”
#wordenwijcollegas?
Als behandelend specialist bij ’s Heeren Loo doe je ertoe. Je begeleidt en behandelt mensen met een beperking. Je ondersteunt collega’s. En je adviseert vanuit jouw expertise. Zo draag je bij aan de totale kwaliteit van zorg.
