Edith Rijks is trainer en schoolcoach bij 's Heeren Loo: “Mijn carrière bij 's Heeren Loo is in 2008 tijdens mijn studie SPH begonnen. Ik liep stage bij Calisto (het tegenwoordige leerwerkplein), in Dordrecht. Al tijdens mijn stage kreeg ik ook een weekendbaantje bij ‘s Heeren Loo op een woongroep in Rotterdam. Leuk om te proberen, maar ik merkte snel... dit is niet wat ik wil. Ik mocht aan de slag op een dagbestedingsgroep voor LVB-jongeren. Op deze groep boden we jongeren met gedragsproblemen structuur en een alternatief dagprogramma in plaats van school, waar zij door omstandigheden niet naartoe konden. De redenen daarvoor waren divers, van ziekte tot schorsing of uitval omdat er geen passend onderwijs was."
"Dit was een pittige groep, waar we ook toen al regelmatig met te weinig medewerkers stonden, waarbij twee begeleiders op een groep van 15 jongeren geen uitzondering was. Elke dag was de samenstelling van de groep anders en daarmee veranderde dus ook de groepsdynamiek. Dat was uitdagend. Omdat ik zwanger werd, ben ik deze baan wellicht wat langer blijven doen dan ik vooraf had gedacht. Het was dan weliswaar een dynamische baan, het was ook een baan waarbij mijn werkdag al om 14.30 uur klaar was en waarbij ik alle schoolvakanties en alle weekenden vrij was. Ideaal als moeder van jonge kinderen.
Dagbesteding wordt dagbehandeling
Een jaar of acht geleden hebben we van dagbesteding de ommezwaai gemaakt naar dagbehandeling. We gingen meer eisen stellen aan de mensen die naar de groep kwamen en wat ze daar kwamen doen. We stelden onszelf de opdracht om de jongeren weer naar school te krijgen. Maar hoe krijg je jongeren die al een tijd thuiszitten weer terug naar school? Dat vroeg om een andere routine en andere aanpak. Welke schoolse basisvaardigheden hebben ze nodig en hoe kunnen wij daaraan bijdragen? Samen met collega’s zette ik dat op. Een hartstikke leuk en zeer succesvol traject. En het mooie is dat het nog steeds loopt.
Ongeveer 4,5 jaar geleden kwam de vraag vanuit de overheid ‘hoe kunnen we zorg en onderwijs samenbrengen?’ Zo kwam het contact met het Stedelijk Dalton Lyceum in Dordrecht tot stand. Dat is een reguliere VMBO-school. Maar ze hadden best wat thuiszitters én leerlingen die dreigden uit te vallen. Hun vraag was: ‘Hoe kunnen we voorkomen dat leerlingen uitvallen en hoe krijgen we thuiszitters weer terug op school? Welke disciplines kunnen we daarbij inzetten?’ Ik heb daar een pilot gedraaid waarbij ik een aantal uren per week op school werkte in de rol van schoolcoach. Ik hield gesprekken met de thuiszittende leerlingen. Stelde veel vragen zoals; 'wat lukt je niet, wat heb je nodig dat het wel lukt?’ Die gesprekken boden we in combinatie met dagbehandeling aan. Zodat de jongeren daar de benodigde vaardigheden leerden en daarna met begeleiding van ons ook weer terug konden naar school. Een prettige samenwerking!
Als spin in het web
Dat bleek een succesvolle aanpak. Juist omdat het hele systeem rondom de leerling werd meegenomen. Zo werd ook naar de thuissituatie gekeken. Wat is daar nodig? Indien nodig kon ook daar hulpverlening worden opgestart. Daar fungeerde ik als een spin in het web. Ik deed ook observaties in de klassen, om te zien hoe de docent met deze situaties omging. Wat ook mooie gesprekken opleverde. Ik kon docenten handvatten geven hoe om te gaan met een specifieke leerling. Tegenwoordig zijn we verplicht om passend onderwijs te bieden, en dat betekent dus ook dat het publiek op school verandert. Je hebt leerlingen met een beperking, met bijvoorbeeld ADHD of autisme. Hoe kun je zo goed mogelijk passend onderwijs geven aan deze leerlingen?
Soms resulteerde dat in de uitstroom van zo'n jongere naar speciaal onderwijs of naar praktijkonderwijs omdat dat beter past bij de leerling. Maar dan heb je er als school alles aan gedaan voordat dit de conclusie is. Voor zo'n leerling is het niet goed om constant overvraagd te worden. Het is fijn voor een leerling om op zijn of haar plek te zitten. Want alleen daar komt de leerling tot zijn recht.
Drie jaar geleden is er een leerwerktraject opgestart op deze school. Daar ben ik als coach aan verbonden. De mentor en stagebegeleider kunnen mij vragen stellen en met mij sparren als er vragen zijn over wat de leerlingen nodig hebben. Het gaat dan om leerlingen die niet meekwamen in regulier onderwijs, die cognitief te goed zijn voor een praktijkschool en voor wie voortgezet speciaal onderwijs ook niet de juiste plek is.
Deze leerlingen lukt het niet om de hele dag in een leslokaal te zitten en vakken te volgen. Een leerwerktraject waarbij ze drie dagen stagelopen en twee dagen op school zitten lukt dan wel. Deze vorm van onderwijs is aangepast aan de leerlingen, zodat ze niet veranderen in een thuiszitter. Dit is het vijfde jaar schooljaar dat ik op het Dalton lyceum werk. Dat betekent dat leerlingen die ik in mijn eerste jaar heb begeleid, nu hun diploma hebben gehaald. Daar heb ik wel een aandeel in gehad, door ze zelfbewust te laten worden, te kijken naar zichzelf en zich af te vragen: 'wat heb ik nodig dat het me wel gaat lukken?’
Nieuwe uitdaging
Ongeveer tegelijkertijd met mijn overstap naar de functie van schoolcoach kwam er een vacature voorbij voor trainer Samen houvast. Ik hou ervan om kennis over te dragen, om mensen te overtuigen dat iets werkt. Die ervaring had ik al opgedaan als hondentrainer. Nu geef ik landelijk deze trainingen binnen ‘s Heeren Loo. Het maakt me gelukkig als ik mensen iets kan leren.
Mijn managers hebben mij altijd alle ruimte gegeven om te groeien zo hard als ik wilde. Mijn eerste manager zei: ‘Ik wil dat jij over vijf jaar ergens anders werkt. Jij kan meer.’ Dat bleef in mijn achterhoofd zitten. Latere managers zijn ook altijd positief en motiverend geweest. Om te groeien gaven zij de kans en de ruimte. Ook mijn partner en mijn inmiddels grotere kinderen geven me de ruimte en staan volledig achter mij in wat ik doe.
Vlak voor de zomervakantie vorig jaar, kwam er weer iets nieuws op mijn pad. Ik werd gevraagd of ik wilde helpen bij het project Werken aan mijn toekomst. Dit is een pilot om jongeren van een WMO dagbestedingsplek naar een baan te begeleiden. In een jaar maken wij deze jongeren klaar voor een baan bij een reguliere werkgever. Niet alleen een winsituatie voor de jongeren, maar ook voor de gemeente.
Van project naar traject
Wij startten met zes deelnemers waarvan het resultaat nu is dat de eerste met een opleiding is begonnen, één heeft wat extra hulpverlening nodig, wat wellicht zonder deze pilot niet aan het licht was gekomen. Ook dat is dus een positief resultaat in mijn ogen. De andere vier deelnemers hebben een contract gekregen, waarvan één als vrachtwagenchauffeur, hij behaalde ook zijn chauffeursdiploma, één in de keuken als hulpkok, één als dakbedekker en de laatste werkt bij Groeneveld, een groothandel in Dordrecht. In drie fases hebben wij hen begeleid naar een baan.
Fase 1 is was om werkterreinen te verkennen, daarna gingen ze vier dagen in de week aan het werk met ons erbij als coaches en in de laatste fase liepen ze zelf stage, op een plek die dicht bij hun eigen wensen lag. Zij zijn net als jij en ik. Ze doen ertoe in de maatschappij. Ze horen erbij. De volgende stap is te kijken hoe we dit project kunnen omzetten naar een traject. Dit werken aan mijn toekomst is de nieuwe manier van hoe je begeleiding in moet gaan, daar ben ik van overtuigd. Niet door vanuit het aanbod te kijken naar de oplossing maar juist door de aanpak en de manier waarop centraal te stellen. Dat maakt het succesvol.
Lichtpuntje
Het lukt me vaak om mensen een lichtpuntje aan het eind van de tunnel te laten zien. Een leerling denkt vaak dat het hem niet gaat lukken. Aan hem laat ik dat lichtpuntje zien. Als ik ouders dan spreek en zij me vertellen dat er steeds minder ruzie thuis is en dat het beter gaat, geeft me dat een kick. Mijn lichtpuntje is dat ik dat lichtpuntje kan zijn voor de ander. Zodat zij weer toekomstperspectief hebben.
Ik zit niet graag stil en kan ook wel mijmeren over de toekomst. Daarin zou ik me verder willen ontwikkelen in jobcoaching. Tijd is hierbij mijn grootste vijand, omdat mijn werkweek al fulltime gevuld is op dit moment... Toch heb ik als grote wens is om op alle scholen zorg en onderwijs te kunnen combineren in het aanbod. Dat ik, vanaf de werkvloer mensen opleid in het werk dat ik zelf zo gaaf vind om te doen.
De afwisseling in mijn werk houdt me scherp. De ene dag werk ik als schoolcoach de andere dag voor het project Werken aan mijn toekomst en dan geef ik weer een training Samen houvast. Oh ja, dat zou ik bijna vergeten. Ik geef ook nog expertlessen op hogescholen vanuit 's Heeren Loo, over thema's die zij behandelen zoals Samen houvast of oplossingsgericht werken. Er als er daarvoor niks op de plank ligt, ontwikkel ik het zelf.
Wat ik aan iedereen die nog wil gaan werken in de zorg of al werkt in de zorg wil meegeven is dat er nog zoveel meer is dan werken op een woning of een dagbestedingslocatie. En dat je je eigen instrument bent. Op iedere werkplek heb je te maken met uitdagingen zoals te weinig personeel of regelgeving. Als jij ervoor open staat, kun je ook dat lichtpuntje zijn voor de ander. Soms is de weg moeilijk, maar daar leer je dan weer wat van.”
#wordenwijcollegas?
Bij 's Heeren Loo krijg je de ruimte om op jouw manier te werken. Samen zorgen we voor een goed leven en mooi werk voor mensen met een beperking. En het leuke is: geen dag is hetzelfde. Je maakt altijd wel iets mee. Je ontwikkelt je in je vak. Daar helpen we jou bij, met oog voor thuis.
